5,80 ευρώ δίνει το εμπόριο για ελαιόλαδο, με μεροκάματο 60 ευρώ και καταστροφική ξηρασία
Η ξηρασία έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην ελαιοκαλλιέργεια της χώρας με απώλειες παραγωγής ειδικά σε ξηρικούς ελαιώνες.
Πάντως αναμένονται προβλήματα και στην παραγωγή ελαιολάδου της επόμενης χρονιάς, λόγω της αφυδάτωσης των ελαιόδεντρων που έχουν υποστεί από την ανομβρία και τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού.
Επίσης οι παραγωγοί φοβούνται για το φυτικό κεφάλαιο γιατί αρχίζουν να ξεραίνονται τα δέντρα, ενώ στις γεωτρήσεις έχει αρχίσει να μειώνεται σε επικίνδυνο βαθμό η στάθμη των υδάτων μετά από τόσο συχνά ποτίσματα.
Από την άλλη το εμπόριο προσπαθεί να αγοράσει με μειωμένες τιμές και ήδη σε κάποιες περιοχές η τιμή παραγωγού έπεσε κάτω από τα 6 ευρώ.
Οι ελαιοπαραγωγοί όμως δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένοι να πουλήσουν σε χαμηλή τιμή την σοδειά τους σε μια χρονιά που έκαναν έξοδα λόγω της υψηλής περσινής τιμής. Οι πωλήσεις έχουν παγώσει και υπάρχει πρόβλημα με τους παραγωγούς που δεν έχουν ρευστότητα για να πληρώσουν τα εργατικά έξοδα για την συγκομιδή.
Ο κ. Κώστας Αποστολόπουλος, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Χανδρινού από την Μεσσηνία, η κατάσταση στο δήμο Πύλου - Νέστορος είναι τραγική. Οι ξηρικοί ελαιώνες έχουν μεγάλη απώλεια παραγωγής. Από την άλλη το εμπόριο αυτή την εποχή αγοράζει με τιμή παραγωγού από 5,80 έως 6 ευρώ το κιλό.
Η μείωση της παραγωγής και η χαμηλή τιμή κάνει ασύμφορη την συγκομιδή. Και μάλιστα όταν έχουμε μεροκάματα 40 έως 60 ευρώ. Πολλοί ελαιώνες δεν συμφέρει να συγκομιστούν στην περιοχή της Μεσσηνίας».
Σοβαρά προβλήματα λόγω της ξηρασίας έχουμε και στους ελαιώνες της Σάμου. Ο κ. Γιώργος Λάφης, πρόεδρος στον Πανσαμιακό Αγροτικό Σύλλογο, ζητάει άμεση αποζημίωση για τους ελαιοπαραγωγούς της Σάμου λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας και ξηρασίας. Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο, το 80% των ελαιώνων στην Σάμο είναι ξηρικοί. Από τον περασμένο Μάρτιο έχει να βρέξει στο νησί.
Η μείωση της παραγωγής είναι μεγάλη και είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά μετά την περσινή ακαρπία.
Βρισκόμαστε στην έναρξη της ελαιοκομικής περιόδου του 2024-2025 με την ελαιοκαλλιέργεια, μία από τις σημαντικότερες καλλιέργειες στη χώρα μας και στο νησί μας, να αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες. Συγκεκριμένα, καταστροφή της σοδειάς, καρπόπτωση, διαλυμένος καρπός, μεγάλες ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο με ότι αυτό συνεπάγεται για τη μείωση του εισοδήματός μας.
Οι καιρικές συνθήκες κατά την περίοδο της ανθοφορίας και της καρποδεσίας, όσο και η έλλειψη νερού, λειτούργησαν αρνητικά σαν καταλύτης για την καταστροφή αυτή.
Την ίδια ώρα όμως, οι αγρότες ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις διαχρονικές ευθύνες των κυβερνώντων και τοπικών αρχόντων (περιφέρεια, δήμος) για την έλλειψη των απαραίτητων υποδομών άρδευσης, που θα προλάμβαναν αυτή την κατάσταση.
Αναφερόμαστε επίσης στον αναχρονιστικό κανονισμό του ΕΛΓΑ όπου δεν καλύπτει ασφαλιστικά το συγκεκριμένο πρόβλημα. Ζητάμε:
- Άμεση καταγραφή των ζημιών στην ελαιοπαραγωγή
- Άμεση αποζημίωση για τις καταστροφές στην ελαιοκαλλιέργεια στο νησί της Σάμου
- Να αλλάξει ο αναχρονιστικός κανονισμός του ΕΛΓΑ, ώστε να καλύπτεται το σύνολο των ζημιών στο 100%, από όλους τους φυσικούς κινδύνους και τις αρρώστιες με την απαραίτητη κρατική χρηματοδότηση και την ταυτόχρονη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τους βιοπαλαιστές αγρότες.
- Να προχωρήσουν άμεσα, με κρατική ευθύνη και χρηματοδότηση, όλα τα αναγκαία αρδευτικά έργα υποδομής».
Απογοήτευση υπάρχει φέτος στους παραγωγούς της Λέσβου, που περίμεναν μια καλή παραγωγή αλλά οι καιρικές συνθήκες διέψευσαν τις προβλέψεις τους. Ο κ. Στρατής Ψαριανός, μέλος του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Παλαιοκήπου Α' από την Λέσβο, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος είχαμε μια πολύ καλή ανθοφορία και καρπόδεση.
Αναμέναμε μια καλή παραγωγή στην Λέσβο. Ωστόσο η ξηρασία και οι παρατεταμένοι καύσωνες έχουν δημιουργήσει προβλήματα στην παραγωγή των ξηρικών ελαιώνων σε όλο το νησί. Υπάρχουν ακόμη δέντρα που έχουν ξεραθεί. Και δεν φαίνεται ότι θα έχουμε βροχές μέσα στο Νοέμβριο κάτι που κάνει ακόμη πιο δύσκολη την κατάσταση.
Ξεκίνησαν να συγκομίζουν στην περιοχή αλλά είναι ακόμη μικρές οι ποσότητες. Η τιμή που έδωσαν αρχικά οι έμποροι για τα παρθένα ελαιόλαδα με οξύτητα ενός βαθμού (άσσος) είναι στα 6 ευρώ το κιλό. Στην συνέχεια όμως έχει παγώσει η αγορά και περιμένουν να δουν τι θα γίνει με την φετινή παραγωγή της Ισπανίας.
Πάντως για το πρόβλημα της ξηρασίας, που φαίνεται ότι θα αντιμετωπίσουμε και τα επόμενα χρόνια, τα δέντρα χρειάζονται ένα σωστό κλάδεμα».
Υπόμνημα ΣΕΔΗΚ
Υπόμνημα έστειλε ο ΣΕΔΗΚ προς το ΥπΑΑΤ με το οποίο ζητά αποζημιώσεις απωλειών ελαιοπαραγωγής από ανομβρία και καύσωνες. Συγκεκριμένα το υπόμνημα αναφέρει τα εξής:
Μετά το ιστορικό χαμηλό των 52.000 τόνων, το όποιο σημείωσε η ελαιοπαραγωγή της Κρήτης την περσινή χρονιά, δυστυχώς έρχεται και δεύτερο, πιθανότατα χαμηλότερο από περσινό, κατά την τρέχουσα περίοδο. Βασική αιτία και των ζημιών αυτών είναι η ασυνήθιστη ανομβρία και οι παρατεταμένοι καύσωνες, που έπληξαν φέτος την Κρητη κατά τις περιόδους της Άνοιξης και του Φθινοπώρου οι οποίες συμπίπτουν με τις πλέον ευαίσθητες για την ελαιοκαλλιέργεια φάσεις της άνθησης - καρπόδεσης η πρώτη και της ελαίωσης του καρπού η δεύτερη.
Ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) με το αρ.πρ. 53/24-7-2024 Υπόμνημα που έχει προ μηνών υποβάλλει στο Υπουργείο σας, σας εξέθεσε ήδη τα προβλήματα που έχουν ανακύψει στην ελαιοπαραγωγή του νησιού από τις ζημιές στην άνθηση - καρπόδεση κατά την περασμένη Άνοιξη.
Ωστόσο, στην συνέχεια, λόγω των θερινών καυσώνων και της παρατεταμένης ανομβρίας του φετινού Φθινόπωρου, προκλήθηκε και νέα δραματική καταστροφή της ήδη χαμηλής ηρτημένης ελαιοπαραγωγής, αλλά και μόνιμη μάρανση και ξήρανση των ιδίων των ελαιοδέντρων αρκετών ελαιώνων του νησιού, η έκταση και ένταση των οποίων μπορεί να εκτιμηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥπΑΑΤ και του ΕΛΓΑ.
Μετά από αυτά το Δ.Σ. του ΣΕΔΗΚ, κατά την συνεδρίαση του της 1/11/2024, αποφάσισε ομόφωνα όπως επαναφέρει το θέμα των δραματικών καταστροφών της φετινής ελαιοπαραγωγής του νησιού, με την παράκληση όπως αυτή την φορά το εξετάσετε με την δέουσα προσοχή λαμβάνοντας υπόψη τα εξής:
1. H ελαιοκαλλιέργεια στην Κρήτη, που αποτελούσε διαχρονικά έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας και απασχόλησης του νησιού, με τα αλλεπάλληλα ισχυρά πλήγματα που δέχεται τελευταία από ακραίες καιρικές συνθήκες, οδεύει ήδη σε μη αντιστρεπτή κατάρρευση.
2. Οι απώλειες της τάξεως του 40% σε σχέση με τον μέσο όρο που προκλήθηκαν στην περσινή ελαιοπαραγωγή αλλα και οι απώλειες παρόμοιου ύψους που ήδη δέχεται η ερχόμενη ελαιοπαραγωγή λόγω συνθηκών ακραίας ανομβρίας και παρατεταμένων καυσώνων έχει φέρει σε δραματική κατάσταση μεγάλο μέρος των ελαιοπαραγωγών της Κρήτης
3. Οι ζημιές που προκλήθηκαν στην ελαιοπαραγωγή κατά την φετινή και περσινή Άνοιξη, όπως και οι παρόμοιες ζημίες του 2013/14 και 2016/17, για τις οποίες έγιναν σχετικά υπομνήματα, δεν αποζημιώθηκαν γιατί θεωρήθηκαν ως υπαγόμενες στις εξαιρέσεις του άρθρου 6, παρ. 4. του Κανονισμού ΕΛΓΑ (Απ. 157502/27-7-2011), σύμφωνα με το οποίο δεν αποζημιώνονται «ζημιές που προξενούνται από τα καλυπτόμενα ασφαλιστικά ζημιογόνα αίτια πριν από το δέσιμο του καρπού, εκτός του παγετού στα καρποφόρα δέντρα»
4. Οι πρόσφατες καταστροφές, που προκλήθηκαν κατά το τρέχον Φθινόπωρο και επομένως «μετά το δέσιμο του καρπού», από τους έντονους καύσωνες και την παρατεταμένη ανομβρία, από διάφορα δημοσιεύματα, διαφαίνεται ότι και πάλι θα υπαχθούν στις εξαιρέσεις του άρθρου 6 του Καν. ΕΛΓΑ (Απ. 157502/27-7-2011) και θα θεωρηθούν ως μη αποζημιώσιμες.
Κύριε Υπουργέ και κύριε Πρόεδρε του ΕΛΓΑ
Μετά από αυτά, όπως και με παλαιότερα υπομνήματα του ΣΕΔΗΚ (αρ.πρ.34/15-07-2013, αρ.27/27-7-2020 και αρ. 53/24-7-2024) έχουμε τεκμηριώσει, οι προβλέψεις του Κανονισμού του ΕΛΓΑ για τις ελιές είναι φανερό ότι δεν έχουν ούτε επιστημονική, ούτε λογική,ούτε ηθική βάση.
Και δεν έχουν επιστημονική βάση γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι τα άνθη ή και οι νεοδημιουργηθέντες μικροί καρποί, δεν αποτελούν μέρος και μάλιστα βασικό της ερχομένης παραγωγής και επομένως η καταστροφή τους από καιρικά αίτια ανομβρία η και ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, αποτελεί στάδιο που πρέπει να υπαχθεί στα μη αποζημιώσιμα αίτια!
Όμως δεν έχουν ούτε λογική βάση, αφού ζημιές στα ίδια βλαστικά στάδια (προ της καρπόδεσης) όταν προκαλούνται από παγετό καλύπτονται ασφαλιστικά!
Επομένως υπάρχει λογική αντίφαση ως προς την αξιολόγηση των αιτίων.
Αλλά δεν έχουν ούτε ηθική βάση όταν είναι γνωστό ότι οι ελαιοκαλλιεργητές, που αποτελούν το 38% των εκμεταλλεύσεων της χώρας και με τις εισφορές που καταβάλλουν καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού του ΕΛΓΑ, σχεδόν ποτέ δεν τυγχάνουν αποζημιώσεων
ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ
Με βάση τα προαναφερθέντα, είναι φανερό ότι πρέπει επιτέλους να δρομολογηθούν τα έξης:
(α) Άμεση έναρξη διαδικασιών χορήγησης αποζημιώσεων για τις ζημιές που προκλήθηκαν κατά φετινή ελαιοπαραγωγή της Κρήτης από ακραίες συνθήκες ανομβρίας και υψηλών θερμοκρασιών, είτε με άμεση τροποποίηση του Κανονισμού ΕΛΓΑ, είτε από πιστώσεις «de minimiς», ή σε έσχατη περίπτωση από Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις (ΠΣΕΑ).
(β) Τροποποίηση του Κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να καλύπτει όλες τις ζημιές που μπορούν να προκληθούν στην ελαιοπαραγωγή από ακραία και ασυνήθιστα καιρικά αίτια, τα οποία δεν μπορούν να προληφθούν ή αποτραπούν από τους παραγωγούς.
Ειδικότερα, για τις ζημιές από καύσωνες, πρέπει να ισχύουν ότι και για τις ζημιές από παγετούς, με σχετική τροποποίηση του Κανονισμού στο άρθρο 6 παρ. 4 και απάλειψη από το άρθρο 3, παρ. 8 ε, του χαρακτηρισμού ως ζημιών από καύσωνες εκείνων που συμβαίνουν «από καταγεγραμμένες θερμοκρασίες άνω 40 βαθμών».
Και αυτό γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι ζημιές από καύσωνες συμβαίνουν μόνο υπό θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών, αφού είναι γνωστό ότι ζημιές από αφυδάτωση ανθέων η καρπών μπορούν να συμβούν και υπό χαμηλότερες θερμοκρασίες εάν αυτές συνοδεύονται από ξηρούς θερμούς ανέμους.